Κάθε συμπεριφορά είναι μια μορφή επικοινωνίας.
Καθώς η επικοινωνία είναι μια από τις βασικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Φλώρα και τα παιδιά με ΔΑΦ. Η δυσκολία αυτή οδηγεί πολλά από τα παιδιά να εκδηλώσουν επιθετική συμπεριφορά για να εκφράσουν αυτό που δυσκολεύονται να βρουν τα λόγια να περιγράψουν.
Σε παλαιότερη ανάρτηση είχαμε αναφέρει παραδείγματα επιθετικών συμπεριφορών που μπορεί να εκφράσει η Φλώρα και παιδιά με ΔΑΦ, πιθανά αίτια και τι μπορούμε να κάνουμε για να αποφορτιστεί ένα τέτοιο περιστατικό. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά την επιθετική συμπεριφορά θα βρείτε εδώ.
Ενώ είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πώς να αντιδράσουμε όταν συμβαίνει ένα τέτοιο περιστατικό, είναι σημαντικό να καταλάβουμε γιατί συμβαίνει ώστε να μπορέσουμε να το αποτρέψουμε στο μέλλον αλλά και να βοηθήσουμε το παιδί να βρει έναν πιο αποδεκτό και λειτουργικό τρόπο να εκφράσει αυτό που θέλει να επικοινωνήσει.
Πολλές φορές όμως δεν είναι ξεκάθαρο τι μπορεί να έχει προκαλέσει την επιθετική συμπεριφορά και τι προσπαθεί το παιδί να επικοινωνήσει με αυτή.Αυτό έχει ως συνέπεια να μην μπορούμε να κάνουμε τις κατάλληλες προετοιμασίες ώστε να βοηθήσουμε το παιδί να βρει εναλλακτικό τρόπο να εκφράστει αλλά και να κάνουμε αλλαγές που θα προλάβουν την έκφραση μιας τέτοιας συμπεριφοράς.
Για να μπορέσουμε να έχουμε μια καλύτερη εικόνα και να καταλάβουμε μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το Διάγραμμα Συμπεριφοράς.
Το Διάγραμμα Συμπεριφοράς είναι ένα εργαλείο που μας επιτρέπει να παρατηρήσουμε και να καταγράψουμε περιστατικά επιθετικής συμπεριφορας.
Τι περιλαμβάνει:
(Α) Πριν: Εδώ συνοπτικά περιγράφουμε τι συνέβαινε πριν το παιδι εμφανίσει τη συμπεριφορά. Είναι σημαντικό να συμπεριλάβουμε ποιος άλλος ήταν παρών, πού βρισκόταν το παιδι, τι δραστηριότητα έκανε το παιδί.
(Β) Συμπεριφορά: Εδώ περιγράφουμε τη συμπεριφορά.
(C) Μετά: Τι συνέβη μετά την εκδήλωση αυτής της συμπεριφοράς. Εδώ είναι σημαντικό να καταγράψουμε την αντίδραση των γύρω, αλλά και τι κατέληξε να κάνει το παιδί.
Για παράδειγμα
(Α) Πριν: 10.15 πμ . Μάθημα μουσικής, όλοι οι μαθητές (15 μαθητές στο σύνολο) κάθονται σε κύκλο και παίζουν από ένα μουσικό όργανο. Έχει πολλή φασαρία.
(Β) Συμπεριφορά: Η Φλώρα πέταξε το μουσικό όργανο που έπαιζε σε μαθητή που καθόταν δίπλα της.
(C) Μετά: Όλοι σταμάτησαν να παίζουν- ησυχία στην τάξη και ξεκίνησε η ώρα του σνακ νωρίτερα. Η Φλώρα ήταν πιο ήρεμη όταν έφαγε το σνακ.
Είναι σημαντικό να καταγράφουμε κάθε φορά που ο μαθητής εκδηλώνει επιθετική συμπεριφορά γιατί με αυτον τον τρόπο μπορούμε να δούμε:
Πότε/ ποια ώρα της ημέρας εκδηλώνονται αυτές οι συμπεριφορές πχ πριν την ώρα του σνακ.
Σε ποιες δραστηριότητες συνήθως εκδηλώνεται η συμπεριφορά, π.χ. μάθημα μουσικής, πριν το τέλος της ημέρας.
Εάν υπάρχουν συγκεκριμένα πρόσωπα γύρω όταν συμβαίνει αυτή η συμπεριφορά.
Τι καταφέρνει να επιτύχει ο μαθητής με αυτήν τη συμπεριφορά, πχ να αποφύγει μια δραστηριότητα, να φάει ένα σνακ
Με τη χρήση του διαγράμματος μπορούμε να δούμε αν υπάρχει κάποιο μοτίβο,τι προκαλεί την συμπεριφορά αυτή και μας βοηθάει να κάνουμε τις κατάλληλες αλλαγές ώστε να αποφευχθούν μελλοντικά περιστατικά επιθετικής συμπεριφοράς αλλά και να μάθουμε στο παιδί στρατηγικές να εκφραστεί με έναν πιο αποδεκτό τρόπο.
Στο παράδειγμα που αναφέρουμε παραπάνω μπορούμε ήδη να δούμε οτι η Φλώρα με τη συμπεριφορά της κατάφερε να σταματήσει τη φασαρία που έκαναν οι συμμαθητές της την ώρα της μουσικής. Επισης βλέπουμε ότι ήταν κοντά σε μια ώρα (10.15π.μ ) που η Φλώρα χρειαζόταν να φάει ένα σνακ. Επίσης, αν έχουμε ένα αρχείο διαγραμμάτων μπορούμε να δούμε αν κάθε φορά στοχοποιεί τον ίδιο συμμαθητή.
Κατά συνέπεια οι πρώτες αλλαγές που μπορούμε να κάνουμε είναι να προετοιμάσουμε την Φλώρα ότι είναι η ώρα της μουσικής και θα έχει φασαρία, οπότε μπορεί να επιλέξει αν θέλει να είναι στην τάξη ή να κάνει το μάθημα από απόσταση. Μπορούμε επίσης να της μάθουμε ότι όταν έχει πολλή φασαρία μπορεί να ζητήσει , με τη χρήση συμβόλων , να φορέσει ακουστικά ή να έχει ένα διάλειμμα. Μπορούμε επίσης να αλλάξουμε τις θέσεις που κάθονται οι μαθητές ή/και να αλλάξουμε το πλάνο του μαθήματος , π.χ. αντί να παίζουν όλοι οι μαθητές συγχρόνως να παίρνουν σειρά ή εναλλάξ, η Φλώρα να έχει ένα μικρό σνακ πριν το μάθημα.
Αν επιθυμείτε το Διάγραμμα Συμπεριφοράς, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο florastophasma@gmail.com ή να αφήσετε το σχόλιό σας στην αντίστοιχη ανάρτηση στο λογαριασμό μας στο facebook ή στο instagram.
Θα ανεβάσουμε περισσότερες ιδέες για ασκήσεις στο μέλλον, για αυτό συνεχίστε να μας επισκέπτεστε.
Θα χαρούμε να ακούσουμε την γνώμη σας και τις εμπειρίες σας. Μπορείτε να μας στείλετε μήνυμα στο florastophasma@gmail.com.